Gorący w wyrazie, pikantny i smakowity imbir, a właściwie kłącze imbiru to uniwersalne zioło o bardzo wielu właściwościach leczniczych. Kłącze imbiru jest używane od wieków i nadal jest jednym z najpopularniejszych ziół. Uprawiany jest na szeroką skalę, nie jest szczególnie drogi (ok. 20-25 zł/kg) i można go kupić na każdym bazarku oraz w każdym supermarkecie. Kiedyś była to dzika roślina porastająca tereny Azji, teraz już tylko uprawna, a znaczące uprawy imbiru zlokalizowane są w Chinach, Indiach, Malezji, a także poza Azją na Jamajce i Sierra Leone. Dziki imbir nie występuje już prawie nigdzie. Ajurweda (system starożytnej medycyny indyjskiej) głosi, że imbir jest „lekiem uniwersalnym”. Kłącze imbiru jest jednym z szeroko przebadanych surowców leczniczych, z pozytywnymi wynikami działania na różne sfery i dolegliwości, a to z kolei sprawia, że nasza zachodnia medycyna również akceptuje kłącze imbiru jako surowiec leczniczy.
Imbir jako roślina przyprawowa znany jest i stosowany w wielu krajach świata. Używa się go głównie w kuchni azjatyckiej. Posiada specyficzny, silny aromat ze specyficzną świeżą, nieco słodkawą w wyrazie nutą, zaś w smaku jest instensywnie palący i lekko gorzki. Ten ostry smak i zapach zawdzięcza dużej ilości oleożywic i olejków eterycznych, które w sobie kryje. Główne z nich to gingerol, linalol, geraniol, cytral, kamfen i zingeron – są one głównymi substancjami bioaktywnymi imbiru i w nich leży główna siła lecznicza rośliny. Warto wspomnieć, że imbir wchodzi w skład popularnej, wschodniej mieszanki przyprawowej tzw. curry . Przyprawia się nim piernik, ciasta, kawę, desery, piwo, robi się z niego soki i syropy, wino oraz dodaje do miodów pitnych. Uznawany jest również za afrodyzjak.
Działanie lecznicze kłącza imbiru jest (podążając za tytułowym hasłem Ajurwedy) szalenie szerokie. Jest on oczywiście źródłem podstawowych składników odżywczych zatem zawiera białka, tłuszcze i węglowodany (tych ostatnich nawet dużo w tym ponad połowę nich stanowi skrobia). Zawiera również składniki mineralne jak wapń, żelazo, cynk czy fosfor, a także witaminy – witaminę C, niacynę i witaminę B2 oraz B6. Jednak to fitozwiązki – substancje śladowe o charakterze bioaktywnym są w nim najcenniejsze. Gingerol, jak i shogaole wykazują szereg efektów biologicznych, począwszy od przeciwnowotworowych, przeciwutleniających, przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych i przeciwalergicznych po wspierające ośrodkowy układ nerwowy. Substancje czynne zawarte w imbirze blokują ekspresje części genów, które uczestniczą w reakcjach zapalnych. Działa korzystnie na układ krążenia i układ trawienny, łagodzi bóle żołądkowe, wzmaga łaknienie, przynosi ulgę w bólu mięśni, stawów i zębów. W szerokim badaniu klinicznym z podwójną ślepą próbą, randomizowanym i kontrolowanym z grupą otrzymującą placebo wykazano, że imbir był równie skuteczny w łagodzeniu bólu i obrzęku jak Ibuprofen. Wiele badań wykazało to przeciwzapalne i przeciwbolowe działanie. Jest szeroko stosowany w bólu w przebiegach chorób, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów i reumatoidalne zapalenie stawów. Imbir dezynfekuje jamę ustną i obniża poziom cholesterolu we krwi, wspomaga metabolizm i przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej. Liczne badania wykazały, że imbir łagodzi bolesne objawy menstruacyjne. Składniki imbiru działają jako inhibitor cyklooksygenazy i lipooksygenazy uczestniczących w syntezie prostaglandyn. W badaniach z udziałem studentek podzielonych na dwie grupy wykazano, że kapsułki z imbirem (500 mg) spożywane w ciągu pierwszych trzech dni menstruacji, zadziałały znieczulająco na ból miesiączkowy u tych kobiet, na tle grupy przyjmującej placebo. Inne badania mówią o przeciwnowotworowym działaniu kłącza, a dokładnie wykazały, że wyciąg z imbiru hamuje rozwój komórek nowotworowych lub powoduje ich śmierć wprowadzając zmiany w spektrum komórek raka prostaty. Autorzy tego badania sugerują podejmowanie przez panów działań prewencyjnych ukierunkowanych na regularne przyjmowanie ok. 600 mg ekstraktu imbiru dziennie by chronić organizm przed ryzykiem powstania komórek nowotworowych.
Imbir wspiera i stymuluje układ odpornościowy organizmu. Działa przeciwbólowo, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwpasożytniczo, przeciwwymiotnie, obniża ciśnienie, działa silnie przeciwwirusowo, mocno wspomagająco przy przeziębieniu, działa napotnie, łagodzi ból gardła, łagodzi kaszel i katar, upłynnia zalegające wydzieliny w infekcjach dróg oddechowych. Wykazuje skuteczne działanie na wirusy przeziębienia (najcześciej są to rinowirusy), a także na wirusy grypy A, działa też przeciwko ludzkiemu wirusowi cytomegalii (CMV), wirusowi zapalenia wątroby typu C, wirusowi Epstein’a-Barr’a (EBV), wirusowi HIV-1, a także wykazuje skuteczność przeciwko HSV-1 i HSV-2 . Wymieniłam tu tylko te najpopularniejsze wirusy, na które wykazano działanie w badaniach klinicznych. W rzeczywistości stosuje się go przeciwirusowo na całym świecie w dużo szerszym zakresie m. in. przeciwko wirusom opryszczki, odry, żółtej febry, ospy wietrznej i przeciw enterowirusom.
Jako, że właśnie wchodzimy w czas infekcji sezonowych warto, aby zagościł w naszych kuchniach jako środek profilaktyczny oraz leczniczy. Ja w celach profilaktycznych i leczniczch wykorzystuję tą samą formę, taką którą uważąm za najskutecznijszą w działaniu przeciwwirusowym, a mianowicie przyrządzam herbatki ze świeżym sokiem z imbiru. Przetestowałam, stosuję i zalecam herbatkę z sokiem imbirowym wg przepisu Stephen’a Harrod’a Buhner’a, którym to przepisem z ogromną przyjmnością się tutaj podzielę.
Herbata Imbirowa
Wyciśnij sok z 0,5-1 kg świeżego imbiru ( ja używam do tego wyciskarki wolnoobrotowej) przelej do szklanego zamykanego naczynia i przechowuj go w lodówce.
Aby przygotować herbatę imbirową wlej do kubka ok. 100 ml wyciśnietego soku imbirowego, dodaj 1/4 cytryny/limonki, dużą łyżkę ekologicznego miodu i szczyptę cayenne, a nastepnie dolej do tej mikstury ok. 180 ml gorącej wody. Dobrze wymieszaj wszystkie składniki i wypij na gorąco. Profilaktycznie jedną porcję dziennie, a przy ciężkiej grypie 4-6 kubków dziennie co 2-3 godziny – ulga w infekcji natychmiastowa. Sok imbirowy jest bardzo silnie przeciwwirusowy rozrzedzi zalegający śluz, ochroni błony śluzowe, a także zadziała jako środek przecigorączkowy i napotny w infecjach wirusowych.
Przeciwskazaniem do stosowania imbiru są: choroba wrzodowa, hemofilia, niedociśnienie oraz nadciśnienie tętnicze, ciąża, karminie piersią, refluks żołądkowo-przełykowy, w cukrzycy należy skonsultować się z lekarzem.
Imbir przynosi również ulgę przy mdłościach, zatem jest powszechnie stosowany w łagodzniu nudnosci podczas ciąży – ja jednak przestrzegam przed stosowaniem więcej niż 2-4 szklanki herbaty ze świeżego imbiru (½ łyżeczki świeżo startego imbiru lub plaster, parzone w gorącej wodzie przez 5–10 min) co daje równowartość dopuszczonego dziennego spożycia dla ciężarnych czyli 5g świeżego surowca. Imbir można przedawkować przestrzegam zatem przed nadużywaniem imbiru podczas ciąży, ze względu na to, że jest źródłem wielu składników bioaktywnych i spożywanie jego większych ilości może niekorzystnie wpłynąć na przebieg ciąży. Dlatego też na większości suplementów i naturalnych leków znajdują się informację o tym, że nie poleca się go kobietom wciąży bez konsultacji lekarskiej.
Smacznego i na zdrowie!
Katarzyna Jelińska
Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6616534/
Zioła przeciwwirusowe, naturalna alternatywa dla leczenia opornych wirusów. Stephen Harrod Buhner, 2013 r.
Antybiotyki ziołowe, naturalna alternatywa dla leczenia lekoopornych infekcji. Stephen Harrod Buhner, 2012 r.
Ocena aktywności olejku imbirowego (Oleum Zingiberis) wobec bakterii beztlenowych, „Postępy Fitoterapii” 2/2018r. Anna Kędzia i inni.
Hamujące działanie olejków eterycznych na wirusa HSV-1 i HSV-2, „Postępy Fitoterapii” 4/2011, Anna Nowak
Słownik roślin użytkowych. Zbigniew Podbielkowski, 1989r.
Właściwosć prozdrowotne imbiru, Gilbowski P i wsp, 2017r.
UWAGA: Informacje na tej stronie służą wyłącznie celom edukacyjnym i nie mogą być używane w celach terapeutycznych. Informacje te nie mogą być stosowane jako substytut profesjonalnego diagnozowania i leczenia. Przed podjęciem jakiejkolwiek terapii, należy skonsultować się z lekarzem .