Jednym z moich ulubionych wiosennych widoków jest łąka gęsto upstrzona żółtymi lub złocistymi kwiatami mniszka lekarskiego. Zatrzymuję się wtedy i kontempluję, albo medytuję wyobrażając sobie, że w tej zielonej świeżej trawie przeglądają się setki , tysiące a może nawet miliony słońc. Widokowi temu towarzyszy zwykle brzęczenie setek, a może i tysięcy pszczół miodnych, które ochoczo dorywają się do źródła ważnego dla nich pożywienia. To jest ważne również dla nas ludzi, odżywiona pszczoła ma przed soba wiele pracy, wszak to ona odpowiada za wiosenne zapylenie wiekszości roślin, z których będziemy czerpać warzywa i owoce.
Mniszek lekarski (łac. Taraxacum officinale) Surowcem farmaceutyczny mniszka lekarskiego jest zarówno korzeń, jak i całe ziele, a także osobno liść i kwiat. Skład chemiczny poszczególnych części rośliny jest różny, wszystkie z nich łączy jednakże obecność terpenów . Korzeń mniszka zawiera szczególnie duże ilości garbników, fitosterole i fenolokwasy oraz inuline, która może pomóc przywrócić zdrową florę jelitową. (Chociaż nie możemy sami rozłożyć tej substancji, jej regularne spożywanie zapewnia pożywienie dla mikrobiomu jelitowego.) Kwiaty i liście bogate są we flawonoidy w tym luteolinę znaną główniez działania wspomagającego zdrowie oczu , fenolokwasy i karotenoidy, także sole mineralne, witaminę C, K i witaminy z grupy B oraz olejek eteryczny.
W tym wpisie skupimy się na kwiatach mniszka – surowcu, z którego możemy dla naszego zdrowia zrobić syrop zwany potocznie miodem, nalewkę oraz napar.
Kwiaty mniszka ułatwiają trawienie, maja właściwości moczopędne i stąd ich działanie oczyszczające organizm. Działają także krwiotwórczo i wzmacniająco. Syrop z kwiatów mniszka ma właściwości łagodzące, przeciwzapalne i ułatwiające odkrztuszanie oraz wzmocniające układ odpornościowy. Pobudzają czynności wątroby, stosowane są przy jej schorzeniach, a w szczególności przy uszkodzeniach spowodowanych substancjami toksycznymi, a także w postępującej marskości. Dodatkowo, jako forma leku goryczkowego kwiat , stosowany jest w bezsoczności, braku kwasu solnego oraz problemów trawiennych. Napary z kwiatów mniszka działają regulująco na pracę jajników i cykli miesiączkowych (to dzięki obecności prowitaminy A, flawonoidów i kwasu foliowego).
Syrop z kwiatów mniszka
skład:
- 300-400 kwiatów (same główki)
- 1 cytryna
- 0,75 l wody
- 650 g miodu
- 2 łyżeczki sody oczyszczonej
Wykonanie: Główki kwiatów mniszka (zebrane w suche, słoneczne przedpołudnie, w miejscu z dala od drogi i działania herbicydów) sortujemy i pozbywamy się robaczków, myjąc je lub wysypując na biały papier i wystawiając na pół godziny na słońce. Następnie kwiaty przekładamy do garnka, zalewamy wrzącą wodą, ugniatając je jednoczesnie w garnku, by zredukowały swoją objętość. Gotujemy na wolnym ogniu przez ok. 15 minut. Po ok 10 minutach dodajemy wyparzoną i wymytą, najlepiej ekologiczną cytrynę pokrojoną w cienkie plasterki. Całość mieszamy i ponownie ugniatamy i na te postatnie 5 minut gotujemy pod przykrryciem. Odstawiamy na noc. Następnie zawartość garnka przedzedzamy, dodajemy sodę oczyszczoną, a po jej rozpuszczeniu miód. Całość mieszamy i podgrzewamy łącząc składniki, nie dopuszczając do przegrzania miodu, alby nie stracił cennych właściwości. Ciepły syrop przelewamy słoiczków, które ustawiamy do góry dnem i zostawiamy do ostygnięcia. Odwracamy je dopiero wtedy, gdy będą zupełnie zimne. Syrop przechowujemy w ciemnym i chłodnym pomieszczeniu. Idealnie sprawdzi się jesienią 🙂
Nalewka z kwiatów mniszka lekarskiego
składniki:
- 0.5 l spirytusu
- 0.5 l wody
- 1,5 litra kwiatów świeżo zebranego mniszka lekarskiego (same główki)
- 1 cytryna
- 100-150 g miodu
Kwiaty mniszka (najlepiej w wielkim słoju) przekładamy plasterkami cytryny. Rozpuszczamy miód w letniej wodzie (nie przegrzewając miodu, aby nie stracił swoich wlaściwości leczniczych). Ten miodowy roztwór wlewamy do kwiatów mniszka i zalewamy spirytusem. Wstrząsamy lekko słojem i odstawiamy na minimum 2 tygodnie. Po tym czasie filtrujemy i rozlewamy do buteleczek, a przed zakręceniem do kazdej butelki możemy dodac 2 łyżki syropu z mniszka (przygotowanego wg przepisu na syrop – powyżej). Najlepiej przypomnieć sobie o nalewkach po pół roku 😉
Profilatycznie stosujemy 1 łyżkę nalewki dziennie, leczniczo 2-3 łyżki 3x dziennie, albo tak jak zaleci fitoterapeuta .
Przeciwwskazania i działania niepożądane:
Nie należy korzystać z preparatów z mniszka w przypadku niedrożności dróg żółciowych, ropniaka pęcherzyka żółciowego, warunkowo – w porozumieniu z lekarzem lub fitoterapeutą – mogą je stosować chorzy na kamicę żółciową. U osób wrażliwych substancje goryczowe mogą spowodować dolegliwości żołądkowe i zgagę
na zdrowie!